Antioxidanten

Wat zijn antioxidanten?

De term ‘antioxidanten’ is een verzamelnaam voor een aantal specifieke voedingsstoffen - waaronder vitamines, mineralen, kruiden en andere bioactieve stoffen - die in ons lichaam vrije radicalen kunnen wegvangen. Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die ontstaan bij oxidatieprocessen in ons lichaam en die in sommige gevallen schade kunnen aanrichten aan onze cellen en weefsels. Antioxidanten dragen bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve schade en kunnen daarmee mogelijk op de lange termijn chronische ziekten helpen voorkomen. Maar wat is een antioxidant, zijn er voorbeelden? Bekende stoffen met een antioxidatieve werking zijn onder meer de vitamines C en E, bètacaroteen, het lichaamseigen glutathion, de spoorelementen zink en seleen, kruiden als knoflook, kurkuma, gember, peterselie en munt en flavonoïden, een grote groep bioactieve stoffen die voorkomt in groente en fruit. Over het algemeen kun je stellen dat in voeding met felle kleuren veel antioxidanten aanwezig zijn. Iedere antioxidant heeft zijn eigen, specifieke werking.

Wat is antioxidant, oxidatie & oxidatieve stress?

Oxidatie is een normaal fysiologisch, maar ook schadelijk proces dat continu plaatsvindt in het lichaam. Oxideren betekent niet meer dan ‘zich met zuurstof verbinden’. Alle stoffen die in contact komen met de lucht oxideren door de aanwezige zuurstof, zoals een appel die bruin wordt of een spijker die roest. Het oxidatieproces in het lichaam is feitelijk een langzaam verbrandingsproces en het is enerzijds onmisbaar, aangezien zuurstof nodig is voor de verbranding van voedingsstoffen, om zo energie en warmte te kunnen genereren. Anderzijds komen er door de oxidatie in ons lichaam schadelijke vrije radicalen vrij. Als er te vaak in een korte tijd te veel vrije radicalen in ons lichaam aanwezig zijn, dan leidt dit tot veroudering; feitelijk roest het lichaam dan. Wanneer de productie van deze schadelijke vrije radicalen de beschermende capaciteit van de in het lichaam aanwezige antioxidanten overstijgt, spreken we van oxidatieve stress.

Wat doen antioxidanten?

• Vitamine C en E dragen bij tot de bescherming van cellen tegen oxidatieve schade
• Zink en seleen helpen het natuurlijk afweersysteem van de lichaamscellen
• Kurkuma ondersteunt het immuunsysteem en heeft een antioxidant werking¹
• Gember en knoflook hebben een antioxidant werking en vangen vrije radicalen weg¹
• Antioxidanten helpen schade aan cellen en weefsels te voorkomen en kunnen daardoor mogelijk op de lange termijn het ontstaan van sommige ziektes voorkomen
• Antioxidanten beschermen onze huid tegen negatieve invloeden van buitenaf, zoals uv-straling, luchtverontreiniging en vuil en helpen de elasticiteit en stevigheid van de huid te behouden
  
  

Vervuiling in de vorm van straling, zware metalen, rook, chemische stoffen, bewerkte voeding of te veel sport, alcohol en zonlicht leiden in ons lichaam tot een ongewenste hoeveelheid oxidatie. Ook bij bepaalde ziektes kunnen veel vrije radicalen worden gevormd, zoals bijvoorbeeld bij ontstekingsreacties. Antioxidanten zorgen ervoor dat het lichamelijk oxidatieproces in goede banen wordt geleid door vrije radicalen weg te vangen voordat ze schade aan kunnen richten. Een lichamelijk verbrandingsproces dat wordt beschermd door antioxidanten is als een veilige verbranding in een kachel, waarbij we kunnen genieten van de warmte. Een verbranding zonder of met te weinig antioxidanten, is als een ongecontroleerd, wild om zich heen slaand vuur dat potentieel veel schade aan kan richten.

Suppletie met antioxidanten biedt zekerheid

Antioxidanten komen in veel verschillende voedingssupplementen voor, zoals in multivitaminen of kruidenpreparaten. Antioxidanten supplementen vormen een aanvulling op de antioxidanten die je via je voeding binnenkrijgt. Wanneer je gezond en gevarieerd eet met voldoende verschillende soorten groente en fruit, krijg je in de regel voldoende antioxidanten binnen. Wanneer je echter chronisch ziek bent, fanatiek sport of zwaar lichamelijk werk verricht, worden er meer vrije radicalen gevormd. In dergelijke gevallen heb je dus een verhoogde behoefte aan antioxidanten, die je zowel uit groente en fruit, maar ook uit supplementen kunt halen. Het is echter wel belangrijk om dagelijks niet meer dan 15 mg van het antioxidant bètacaroteen in te nemen, aangezien een hoge inname van deze antioxidant een ongewenste werking kan hebben.

Wist je dat?

• De hoeveelheid vrije radicalen in je lichaam sterk kan toenemen wanneer je regelmatig in stressvolle situaties verkeert? Stress in ons leven is zelfs één van de hoofdoorzaken van oxidatieve stress in ons lichaam.
• Een infectie, chronische ziekte, trauma of een tekort aan voedingsstoffen ook als stress wordt ervaren door je brein en voor een hogere vrije radicalenbelasting kan zorgen? In al deze gevallen heb je dan ook een hogere behoefte aan antioxidanten. 
• In de natuur zijn één van de snelste manieren is om de hoeveelheid stresshormonen in je lichaam en dus je oxidatieve stress te reduceren?
• Een gebrek aan antioxidanten het verouderingsproces van je lichaam versnelt, aangezien lichamelijke veroudering een gevolg is van schade door vrije radicalen aan onder meer huid en bindweefsels? 
• Niet alleen in groente en fruit, maar bijvoorbeeld ook in pure chocola, noten, rode wijn, thee, volkoren granen, zeevruchten en olijfolie antioxidanten zitten?
  

Antioxidanten bestellen

Er zijn talloze antioxidanten supplementen verkrijgbaar. Ook Plantina biedt verschillende antioxidanten aan zoals Plantina’s Vitamine C, Vitamine E en Multi. Vooral felle en diepgekleurde voeding bevat veel antioxidanten, maar ook kruiden en specerijen zijn vaak rijk aan deze beschermende stoffen. Voor vitamine E en C, bètacaroteen en voor de spoorelementen seleen en zink, is de antioxidantwerking duidelijk aangetoond. In de cellen spelen ze een belangrijke rol bij het wegvangen van schadelijke vrije radicalen.

¹Gezondheidsclaims zijn in afwachting van Europese toelating